ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΦΥΤΑΚΗ

                 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ  

                       ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΣΦΑΙΡΑ ΤΟΥ  ΑΝΘΡΩΠΟΥ

                       

                            

                                                                                  ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΦΥΤΑΚΗ

                                                                         

                                                                                       

                                                                                            

Ως μουσική ορίζεται η τέχνη που βασίζεται στην οργάνωση ήχων με σκοπό τη σύνθεση, εκτέλεση και ακρόαση ενός μουσικού έργου. Με τον όρο εννοείται επίσης και το σύνολο ήχων από το οποίο αποτελείται ένα μουσικό έργο. ΄Ενας ορισμός που χρησιμοποιείται συχνά είναι αυτός του Έντγκαρ Βαρές όπου χαρακτηρίζει τη μουσική ως «οργανωμένο ήχο».                     

Γνωστή και ως Απολλώνια Τέχνη, η μουσική παίρνει το όνομά της από τις εννέα Μούσες της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας. Καθ' αυτή την έννοια, η μουσική διέφερε σημασιολογικά της σημερινής χρήσης του όρου, και περιελάβανε  το σύνολο των τεχνών που βρίσκονταν υπό την προστασία των Μουσών. Δεν είναι τυχαίο ότι στην αρχαιότητα πολλοί λαοί θεωρούσαν την μουσική ως την «γλώσσα των θεών» που δόθηκε στους ανθρώπους σαν δώρο, να τους βοηθά να ομορφαίνουν τη ζωή τους. Από την αρχαία ήδη Ελλάδα, άρχισαν οι μεγάλοι φιλόσοφοι της εποχής όπως ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης να μελετούν τον τρόπο που επηρεάζει η μουσική τον ανθρώπινο ψυχισμό καθώς επίσης και τον τρόπο που αλληλοεπιδρά με την υγεία του.                                                                  

                                                      

Η μουσική είναι από τις τέχνες που μπήκε στην ζωή του ανθρώπου από ένα πρώιμο στάδιο της ιστορίας του. Πέρα από την πολιτιστική της αξία, αποτελεί  και μία μορφή έκφρασης των ανθρώπινων συναισθημάτων. Η στενή σχέση που είχε και διατηρεί ο άνθρωπος με τη μουσική επιβεβαιώνεται από το πλήθος καταγεγραμμένων ιστορικά συνθέσεων που εκφράζουν την κάθε περίσταση της ζωής: θρησκευτικοί ύμνοι, χοροί, τραγούδια φυσιολατρικού περιεχομένου, μοιρολόγια, νανουρίσματα, εμβατήρια, πολιτικά τραγούδια, τραγούδια της τάβλας, του γλεντιού, αναφερόμενα στις χαρές και στις λύπες από τη γέννηση ως το θάνατο του ανθρώπου, έως μνημειώδη παγκόσμια έργα υψηλής διανοητικής σύλληψης. Παλιότερα οι άνθρωποι είχαν την ευκαιρία να ακούν μουσική μόνο κατά τη διάρκεια εκδηλώσεων που είχαν ιδιαίτερη σημασία για αυτούς. Από τις πιο απλές έως και τις πιο πολύπλοκες μουσικές δομές, η τέχνη αυτή φαίνεται να επηρέασε τον άνθρωπο.                                                                                                            Ο άνθρωπος συνδέθηκε στενά με τη μουσική. Ακόμη και άνθρωποι που δεν ακούνε μουσική, αν βρεθούν τυχαία σε ένα μέρος οπού θα έχει μουσική τότε θα είναι πιο συγκεντρωμένοι σε αυτό που κάνουνε.

ΟΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΩΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ                            ΑΚΡΟΑΣΗΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ.

Η μουσική αγγίζει και επηρεάζει τον άνθρωπο. Η κατάλληλη για τον κάθε άνθρωπο μουσική, οδηγεί στο πρώτο στάδιο της χαλάρωσης - στη μυϊκή υποτονία και στη συνέχεια στη συναισθηματική εφορία. Ως γνωστόν, οι περισσότεροι άνθρωποι επηρεάζονται συναισθηματικά από τη μουσική. Όταν κάποιος ακούει μια μουσική που του αρέσει, ενεργοποιούνται οι ίδιες περιοχές του εγκεφάλου.                 

Η δημιουργία συναισθημάτων από τη μουσική είναι ένα μεγάλο θέμα το οποίο συζητείται έντονα τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, οι περισσότερες έρευνες έχουν επικεντρωθεί στην αντίληψη των ακροατών για τη συναισθηματική έκφραση και όχι στη δημιουργία συγκεκριμένων συναισθηματικών αντιδράσεων .Ένας σημαντικός λόγος για αυτό είναι ότι ο τρόπος που βιώνονται οι συναισθηματικές αντιδράσεις είναι ένα πολύπλοκο φαινόμενο και δεν μπορεί να γίνει εύκολα κατανοητό. Όπως επισημαίνει και ο Hanslick «παρακολουθώντας την πορεία που ακολουθεί μια μελωδία για να επιδράσει στη διάθεσή μας, βρίσκουμε ότι ο δρόμος της από το παλλόμενο όργανο έως το ακουστικό νεύρο έχει επαρκώς εξηγηθεί από τη Φυσιολογία. Η νευρική διαδικασία δια της οποίας το αίσθημα του ήχου γίνεται συναίσθημα παραμένει ανεξήγητη». Παρόλα αυτά, υπάρχει σήμερα μια διαδεδομένη πεποίθηση ότι η μουσική κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, μπορεί να δημιουργήσει συναισθήματα στους ακροατές.                                                                    

Η επίδραση που ασκεί η μουσική στην ψυχολογία του ανθρώπου, είναι πιο έντονη όταν πρόκειται για άτομα με αδύνατη μουσική μόρφωση. Αντίθετα ένα άτομο με μουσική καλλιέργεια και πλατιά γνώση τη μουσικής και της τεχνικής της, έχει μια κριτική προδιάθεση απέναντι σε κάθε νέα ακρόαση που τον κάνει να αναπτύσσει αντιστάσεις και να μην αφήνεται εύκολα στη συγκινησιακή επίδραση της μουσικής.

Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Τόκυο ζήτησαν από 44 εθελοντές – μουσικούς και μη - να ακούσουν δυο κομμάτια με λυπητερή μελωδία και ένα με χαρούμενο σκοπό. Οι ειδικοί παρατήρησαν ότι η λυπητερή μουσική προκαλούσε αντικρουόμενα συναισθήματα κυρίως επειδή οι συμμετέχοντες αξιολογούσαν το μελαγχολικό σκοπό ως πιο λυπημένο και λιγότερο ρομαντικό, χωρίς όμως οι ίδιοι να αισθάνονται πιο λυπημένοι και με λιγότερο ρομαντική διάθεση όταν τον άκουγαν. 

Σύμφωνα  με τη «θεωρία της διέγερσης», η μουσική προκαλεί συναισθήματα στους ακροατές ανάλογα με αυτά που η ίδια εκφράζει. Αυτό που βεβαιώνει το ότι η μουσική είναι για παράδειγμα θλιμμένη είναι η αιτιολογική της δύναμη στο να επιδρά με τις σχετικές αντιδράσεις στον ακροατή. Η διέγερση, είναι καθαρά μια καθολική αντίδραση στη μουσική ακρόαση, η οποία συνδυασμένη με μια εστιασμένη και ενσυνείδητη προσοχή, μπορεί να συνεισφέρει σε ακραίες καταστάσεις συναισθήματος.

Θεωρείται ότι τα συναισθήματα που προκαλεί η ακρόαση μουσικής είναι δύο ειδών: (α) τα συναισθήματα που αφορούν την αισθητική αξία της μουσικής, δηλαδή το τι αντιλαμβάνεται κανείς ως ωραίο στη μουσική και (β) τα συναισθήματα που παράγονται ή εκφράζονται από τη μουσική, λίγο ή πολύ ανεξάρτητα από την αισθητική της αξία. Ωστόσο, οι δύο κατηγορίες δεν είναι ανεξάρτητες η μία από την άλλη και όπως επισημαίνουν, είναι σημαντικό να γίνεται από τους ερευνητές μια σύνδεση των δύο ειδών έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η όσο το δυνατό καλύτερη κατανόηση των ψυχολογικών πτυχών της μουσικής και των συναισθημάτων.

                                        

Στο τέλος της δεκαετίας του '80, πραγματοποιήθηκε  μία μελέτη σχετικά με τις αντιδράσεις ατόμων που βίωσαν μία ισχυρή μουσική εμπειρία. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης έδειξαν ότι η πιο συχνή αντίδραση ήταν τα δάκρυα (από βούρκωμα μέχρι ασυγκράτητο κλάμα). Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτή η αντίδραση σχετιζόταν με θετικά συναισθήματα αν και υπήρχαν παραδείγματα όπου τα δάκρυα συνδεόταν με αίσθημα λύπης ή θλίψης. Αμέσως μετά σε συχνότητα ακολουθούσαν το ρίγος και το ανατρίχιασμα, η αίσθηση θερμότητας, η εφίδρωση, το αίσθημα κρύου, η μυϊκή χαλάρωση, η αλλαγή της αναπνοής, η αύξηση του καρδιακού ρυθμού, η αίσθηση βάρους στο στήθος, διάφορες στομαχικές αντιδράσεις, μυϊκή ένταση, τρόμος, κόμπος στο λαιμό, ζαλάδα, πόνος, ξηροστομία.

Τα δομικά χαρακτηριστικά που φάνηκαν να σχετίζονται με τη δημιουργία συναισθηματικών αντιδράσεων είναι οι συγκοπές, οι εναρμόνιες μετατροπίες, οι μελωδικές αποτσιατούρες και άλλες μουσικοθεωρητικές έννοιες οι οποίες αναφέρονται στη δημιουργία και τη διατήρηση ή διακοπή των μουσικών προσδοκιών.             

ΠΩΣ ΒΟΗΘΑΕΙ Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Είτε παίζεις είτε ακούς μουσική ωφελείς τόσο την ψυχική όσο και τη σωματική σου υγεία τονίζουν οι ερευνητές. Με την μουσική μπορείς να τονώσεις τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και ταυτόχρονα να μειώσεις τα επίπεδα του στρες στον οργανισμό. Από τη βιολογία είναι γνωστό ότι η μουσική είναι μέσα μας. Ο καρδιακός παλμός , ο ρυθμός του βαδίσματος, του αναπνευστικού ρυθμού.

Η επιστημονική διαπίστωση ήρθε μετά την επανεξέταση 400 ερευνητικών μελετών που ασχολήθηκαν με την επίδραση της μουσικής στον άνθρωπο.             Η μουσική μάλιστα μειώνει το άγχος κάποιου που πρόκειται να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση πιο επιτυχημένα από τα φάρμακα που χορηγούνται στον ασθενή για να είναι ήρεμος.

Ακόμη και ασθενείς με καρκίνο μπορούν να μειώσουν αποτελεσματικά το άγχος τους μέσω της μουσικής υποστηρίζει έρευνα του 2011.

Οι ερευνητές δηλώνουν: «Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η μουσική αυξάνει ένα αντίσωμα που παίζει σημαντικό ρόλο στην ανοσία του βλεννογόνου σύστημα, γνωστό ως ανοσοσφαιρίνη Α. Ακούγοντας και παίζοντας μουσική μπορείς επίσης να μειώσεις τα επίπεδα της κορτιζόλης (η ορμόνη του στρες).

Προηγούμενη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό “British Journal of Psychiatry” έδειξε ότι η θεραπεία με μουσική, όταν συνδυάζεται με φροντίδα, είναι μια επιτυχημένη θεραπεία για την κατάθλιψη.

Σύμφωνα με άλλες έρευνες η μουσική μπορεί να βοηθήσει όσους έχουν έντονο άγχος και να συμβάλει στην ανακούφιση του πόνου. Επίσης θεωρείται ότι συντελεί στη μείωση της υψηλής πίεσης και μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση συμπτωμάτων που οφείλονται στο στρες, όπως ταχυκαρδίες, αρρυθμίες κ.α. 

Τέλος τα παιδιά που παρακολουθούν μαθήματα μουσικής έχουν καλύτερη μνήμη σε σχέση με τα υπόλοιπα. Παράλληλα η μουσική μπορεί να έχει καλά αποτελέσματα και στη θεραπεία της δυσλεξίας. Σύμφωνα και με παλιότερες έρευνες η μουσική μας κάνει πνευματικά δραστήριους, βοηθάει στη συγκέντρωση και ενισχύει τη δημιουργικότητά. Οποιοδήποτε είδος μουσικής κι αν ακούμε, φαίνεται πως παίζει πρωταρχικό ρόλο στη ζωή μας, και μάλιστα έκφραση των πιο θετικών μας συναισθημάτων.

ΤΑ ΕΙΔΗ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ Η ΥΓΕΙΑ

Κάθε άνθρωπος όμως αντιλαμβάνεται διαφορετικά τις ευεργετικές επιδράσεις της μουσικής ανάλογα με το είδος μουσικής που ακούει.

Η «έντονη» μουσική μπορεί να ενισχύσει την πνευματική μας εγρήγορση και τη συγκέντρωση, σύμφωνα με τους ερευνητές, που μελέτησαν την επίδραση των τεσσάρων εποχών του Βιβάλντι στον εγκέφαλο. Μια ομάδα από 14 νέους σε ηλικία εθελοντές άκουσαν τα κοντσέρτα, ενώ εκτελούσαν παράλληλα μια δύσκολη πνευματικά εργασία. Την ίδια στιγμή, οι επιστήμονες μετρούσαν την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου τους. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες εκτέλεσαν την εργασία που τους υπέδειξαν οι ειδικοί πιο γρήγορα και με μεγαλύτερη ακρίβεια ακούγοντας την «άνοιξη» του Βιβάλντι. Μάλιστα οι ειδικοί ανακάλυψαν ότι για να υπάρξουν αυτές οι ευεργετικές επιδράσεις του συγκεκριμένου κλασικού κομματιού πρέπει να προέρχεται από ζωντανή ηχογράφηση. 

                                      

Νέα μελέτη του Πανεπιστημίου της Φλωρεντίας στην Ιταλία έδειξε ότι οι άνθρωποι που ακούνε απαλούς ήχους ενώ παίρνουν αργές ανάσες (εισπνοή μετρώντας 1, εκπνοή μετρώντας 2) για μισή ώρα κάθε μέρα ρίχνουν την αρτηριακή πίεση με το πέρας ενός μήνα.                 

Μια ακόμη πρόσφατη μελέτη που έγινε στο πανεπιστήμιο της Παβία, στην Ιταλία, επιβεβαιώνει τη θεραπευτική  δράση της μουσικής και ειδικά της όπερας στην καρδιά.

Τα διάφορα είδη μουσικής και τα προβλήματα υγείας

 Όμως, υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι για το πώς μπορεί να επηρεάσει η μουσική την ψυχολογία του κάθε ανθρώπου. Αυτό μπορεί να συμβαίνει ανάλογα και με το πώς επιδρά η μουσική στον ακροατή. Μπορεί ο ακροατής να επηρεάζεται από τους στίχους.

Επίσης η συνεχής ακρόαση του ίδιου είδους μουσικής ή η ενεργός συμμετοχή στη δημιουργία και την εκτέλεσή της ενισχύει την επίδρασή της και μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα μια μόνιμη αλλαγή στο άτομο, επηρεάζοντας τη σχέση του με τον έξω κόσμο -τα γεγονότα, τους ανθρώπους και το φυσικό περιβάλλον. Μετά από μια παρατεταμένη χρονική περίοδο ενασχόλησης μπορεί τα χαρακτηριστικά της μουσικής να αρχίσουν να αντικατοπτρίζονται στις κινήσεις, την ομιλία και την αντίληψη που υπάρχει για το χρόνο, αντανακλώντας την εσωτερική επίδραση της μουσικής με την οποία ασχολείται. Εξίσου σημαντικό ρόλο στο μέγεθος της επίδρασης παίζει η συναισθηματική κατάσταση του ατόμου κατά την ακρόαση καθώς και διάφορα στοιχεία της προσωπικότητάς του, όπως η ιδιοσυγκρασία και η ωριμότητα του.

Μελέτη που δημοσιεύτηκε σε αυστραλιανή ψυχιατρική επιθεώρηση, αναλύει τι κινδύνους εμπεριέχει το κάθε είδος μουσικής. Όσοι νέοι λοιπόν τους αρέσει η metal είναι επιρρεπείς σε εγκεφαλικά προβλήματα από το έντονο κούνημα του κεφαλιού, οι φίλοι της pop έχουν δυσκολίες στο να τηρήσουν τους πανάρχαιους κανόνες της εκκλησίας για την σεξουαλικότητα τους. Αυτοί τώρα που προτιμούν τους ηλεκτρονικούς ήχους της Dance μουσικής έχουν άλλα προβλήματα, τον κίνδυνο εμφάνισης αρθριτικών σε μετέπειτα ηλικία. Μάλιστα τονίζεται πως στην προκειμένη περίπτωση δεν παίζει κανένα ρόλο το κοινωνικό status του εφήβου. Πάμε και στη rap όπου εκεί οι νέοι αντιμετωπίζουν τον θυμό, την βία και την παραβατική συμπεριφορά, όπως την αδυναμία τυφλής υπακοής στις εντολές των προϊσταμένων. Και τέλος όσοι είναι πιο ψαγμένοι και ακούνε jazz είναι συνήθως μοναχικοί και δυσκολεύουν το έργο των διαφημιστών στο να χαράξουν αγοραστικές συνήθειες.

Στην κατάθλιψη ή ακόμα και στην αυτοκτονία μπορεί να οδηγηθούν οι έφηβοι που ακούν μουσική heavy Metal, σύμφωνα με έρευνα επιστημόνων του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης. Οι επιστήμονες με επικεφαλής την               Δρ. Κατρίνα Μακ Φέραν, μελέτησαν για πέντε χρόνια εφήβους ηλικίας 13 -18 ετών και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι νέοι μπορεί να εμφανίσουν κάποια ψυχική ασθένεια εξαιτίας του συγκεκριμένου είδους μουσικής.                  Όπως επισήμανε η Μακ Φέραν, μιλώντας στην εφημερίδα Herald Sun, οι περισσότεροι νέοι ακούνε μουσική κυρίως για να ανεβάσουν τη διάθεσή τους.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΜΟΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΙ ΠΩΣ ΒΟΗΘΑΕΙ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ

Η Μουσικοθεραπεία είναι η θεραπευτική προσέγγιση που αξιοποιεί τη μουσική για τη φροντίδα της ψυχικής, πνευματικής και υγείας. Στην κλινική πράξη, η μουσική χρησιμοποιείται με δημιουργικό τρόπο για να επιτευχτεί η αλληλεπίδραση και επικοινωνία μεταξύ θεραπευτή και θεραπευμένου. Η μουσική στη μουσικοθεραπεία χρησιμοποιείται ως μέσο επικοινωνίας, έκφρασης και δημιουργικότητας, προσφέροντας στα άτομα που έχουν περιορισμένες δυνατότητες λεκτικής επικοινωνίας έναν εναλλακτικό τρόπο επικοινωνίας και έκφρασης. Παράλληλα όμως απευθύνεται και σε άτομα που ενώ μπορεί να έχουν μία ικανότητα επικοινωνίας μέσα από το λόγο, παρόλα αυτά μπορεί να αντιμετωπίζουν δυσκολία έκφρασης μέσα από αυτόν, και κατά συνέπεια η συγκεκριμένη θεραπεία να μπορεί να τους προσφέρει μια ποικιλία από μεθόδους έκφρασης.

                                              

ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Οι στόχοι της μουσικοθεραπείας διαμορφώνονται ανάλογα με τις ανάγκες και τα προβλήματα του κάθε ατόμου. Αυτοί οι στόχοι αναφέρονται κυρίως στα άτομα που έχουν αναπτυξιακά προβλήματα και στοχεύουν:                        Στην επικοινωνία.                                                                                             Στη δημιουργική έκφραση.                                                                                    Στην ανάπτυξη του λόγου, ενθαρρύνοντας το άτομο να χρησιμοποιεί τη φωνή του ως μέσο έκφρασης.                                                                                  Στη συναισθηματική στήριξη.                                                                                Στην ανάπτυξη αυτοεκτίμησης και πρωτοβουλίας.                                                Στη προώθηση της κοινωνικότητας ενισχύοντας συγκεκριμένα τις δεξιότητες που χρειάζεται το κάθε άτομο για να αναπτύξει επικοινωνιακές ικανότητες και να δημιουργήσει διαπροσωπικές σχέσεις.                                                             Στη καλλιέργεια ενός θεραπευτικού πλαισίου μέσα στο οποίο το άτομο θα μπορέσει να βιώσει και να εκφράσει ποικίλα συναισθήματα, αναπτύσσοντας ταυτόχρονα μεγαλύτερη συναίσθηση και κατανόηση των συναισθημάτων.    Στη βελτίωση τη ποιότητα της ζωής του ατόμου μέσα από τις εμπειρίες που αποκομίζει κατά τη διάρκεια της θεραπείας μαθαίνοντας να εκφράζεται, να δίνει και να δέχεται.                                                                                        

                ΤΡΟΠΟΙ ΑΚΡΟΑΣΗΣ ΕΝΟΣ ΜΟΥΣΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ

Ένας άνθρωπος, στην προσπάθειά του να χαλαρώσει μπορεί να θελήσει να ακούσει ένα μουσικό έργο. Κάθε άνθρωπος, όμως έχει το δικό του τρόπο ακρόασης (ενός μουσικού κομματιού). Μερικοί από τους πιο γνωστούς τρόπους ακρόασης είναι οι εξής:

Εξιδανικευμένη ακρόαση : Η μουσική, απελευθερωμένη από διφορούμενα στοιχεία προσφέρει στον ακροατή μια μουσική απόλαυση. Αυτό τον τύπο ακρόασης μπορούν να προκαλέσουν μουσικά κομμάτια σαφή και ολοκληρωμένα.

Υπνωτική ακρόαση : Τα στοιχεία επανάληψης και οι ιδιαίτερες μελωδικές διακυμάνσεις που δομούν κάποια μουσική σύνθεση, μπορούν να «υπνωτίσουν» τον ακροατή. Η επανάληψη, αν παραμείνει ίδια τότε θα έχει σαν αποτέλεσμα να χάνει τη δυναμικότητά της.

Σωματική ακρόαση : Το μουσικό κομμάτι με το ρυθμό ή τα ηχοχρώματά του, στέλνει ερεθίσματα, παλμούς που οι αισθήσεις αντιλαμβάνονται. Το σώμα δραστηριοποιείται, προσπαθεί να περιγράψει τη μουσική.

Αδιάφορη ακρόαση : Κομμάτια που είναι  δύσκολα στο άκουσμά τους ή στη κατανόηση των στοίχων , υπερβολικά “δραματοποιημένα”, μπορούν να κάνουν δύσκολη την αποδοχή τους από το κοινό. Αν οι αισθήσεις του ατόμου δεν καταφέρουν να το εξηγήσουν λογικά τότε το απορρίπτουν.

Ολοκληρωμένη ακρόαση : Οι αισθήσεις επεξεργάζονται και συσχετίζουν τα διφορούμενα και αντιφατικά στοιχεία του μουσικού κομματιού.

Διασπασμένη ακρόαση : τα ιδιαίτερα στοιχεία του κομματιού, διαχωρίζονται και τα χαρακτηριστικά τους ενισχύονται. Όμως, έτσι κάποιες άλλες ιδιότητες του μουσικού κομματιού περιθωριοποιούνται.

Προβολική ακρόαση : Το μουσικό κομμάτι χρειάζεται έναν ακροατή ο οποίος θα επηρεαστεί από τους στίχους και τις απόψεις ή τις ιδέες που αυτό προβάλλει .

Γνωστική ακρόαση :Η μουσική μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο για ανακάλυψη νέων γνώσεων, όπου τις περισσότερες φορές αυτό θα συσχετίζεται με τη μουσική.

Νοσταλγική ακρόαση : Ο ακροατής ακούγοντας το μουσικό κομμάτι και καταλαβαίνοντας το νόημά του, αρχίζει να αναπολεί κάποιες αναμνήσεις που έχουν σχέση με το κομμάτι.

ΠΩΣ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΩΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ

Αυτή η τέχνη είναι συνδεδεμένη με πολλά γεγονότα της καθημερινής μας ζωής όπως είναι ο έρωτας, ο φόβος για το άγνωστο, ο θάνατος, η χαρά, η θλίψη, η δουλειά. O άνθρωπος, μέσω της μουσικής έχει τη δυνατότητα να εκφράσει τα συναισθήματά του και τις ιδέες του.  Είναι ακόμη μια ανάγκη που αποδεικνύει το γεγονός ότι ο σύγχρονος άνθρωπος δείχνει μια νοσταλγία. Η  μουσική δεν ανήκει πλέον μόνο σε υψηλά κοινωνικά στρώματα. Όπως είναι γνωστό η μουσική έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την πολιτιστική ανάπτυξη.    

ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

Από τους σημαντικότερους μουσικούς συνθέτες που βοήθησαν σε αυτή την ανάπτυξη ήταν και ο Μπετόβεν. Ο Μπετόβεν επηρεάστηκε από η Γαλλική Επανάσταση και το εξέφρασε σε κάποια από τα έργα του. Στην Τρίτη περίοδο η μορφή των έργων του είναι περισσότερο ελεύθερη. Το έργο του είναι καθαρά κλασικό διακρίνεται όμως, από ένα φιλελευθερισμό και από έντονο δημοκρατικό πνεύμα. Ο Μπετόβεν πιστεύει, ότι η μουσική δεν απευθύνεται μόνο σε μια ανώτερη κοινωνική τάξη, αλλά στο σύνολο της ανθρωπότητας.   Η ιδέα της αντίστασης βρίσκεται στο επίκεντρο της ηθικής του Μπετόβεν. Αναπτύσσεται ανάλογα με τις δοκιμασίες αυτές. Σ’ ένα τέτοιον αγώνα, αγώνα που για πολλούς άλλους θα ήταν εξουθενωτικός, η ψυχή ενός Μπετόβεν αποκτά βάθος και εξαγνίζεται.

Η αλληλογραφία του διανθίζεται από ξεσπάσματα ανταρσίας, από θυελλώδεις διαμαρτυρίες. Απεχθάνεται τον πόλεμο και καταδικάζει την ταραγμένη εποχή στην οποία ζει. Όμως τα θεμέλια της ψυχής του έχουν μια μοναδική σταθερότητα. Τίποτα δεν τον αγγίζει. Ο Μπετόβεν συγκεντρώνει όλες του τις δυνάμεις στην εσωτερική του ενέργεια που ανθίσταται με ηρωισμό ή ειρωνεία. «Το Πνεύμα», γράφει ο Μπετόβεν το 1821, «είναι αυτό που ενώνει σε ετούτη τη γη τους ευγενικούς και καλούς ανθρώπους. Το Πνεύμα αυτό καμιά εποχή δε θα τολμούσε ποτέ να καταστρέψει». Από εκεί πηγάζει ένα μοναδικό δόγμα του Μπετόβεν, ένα είδος ρεπουμπλικανισμού, πιο συναισθηματικού μάλλον παρά συγκεκριμένου. Η ιδέα της ενότητας των πνευμάτων απαιτεί τη διασφάλιση των βασικών ελευθεριών. Ο Μπετόβεν υπήρξε από νωρίς, κατά κάποιον τρόπο, δημοκράτης, στην περιοχή εκείνη του Ρήνου όπου η Γαλλική Επανάσταση είχε κάποια στιγμή κατακτήσει τις ψυχές. Η μουσική του είναι ρεπουμπλικανική δηλαδή δραστήρια, ακρογωνιαία και δυναμική, μουσική που δοξάζει όλες τις ελευθερίες που κατακτήθηκαν με αγώνες: την ελευθερία του έρωτα που δοκιμάζεται σκληρά στον Φιντέλιο, την ατομική ελευθερία στην Ηρωική, την απειλούμενη ελευθερία στον Έγκμοντ και τον Κοριολάνο, την παγκόσμια ελευθερία στον Ύμνο στη Χαρά. Είναι ένας από τους πιο μεγάλους της εποχής του, δίχως αμφιβολία. 

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ

ΣΟΦΙΑ ΒΕΜΠΟ

Η έκρηξη στην καριέρα της ήρθε με την κήρυξη του πολέμου στις 28 Οκτωβρίου 1940. Τότε όλες οι επιθεωρήσεις προσαρμόζουν το θέμα τους στην πολεμική επικαιρότητα και τα τραγούδια επανεγγράφονται με πατριωτικούς στίχους. Η Βέμπο τραγουδά σατιρικά και πολεμικά τραγούδια και η φωνή της γίνεται η εθνική φωνή που εμψυχώνει τους Έλληνες στρατιώτες στο μέτωπο και συγκλονίζει το πανελλήνιο.

ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ

Στην Ελλάδα, σημαντικό ρόλο για την κοινωνία είχε το ρεμπέτικο τραγούδι. Ρεμπέτικο τραγούδι ονομάζεται το ελληνικό αστικό λαϊκό τραγούδι που εμφανίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και απέκτησε τη γνώριμη μορφή του, περίπου μέχρι την τρίτη δεκαετία του 20ού αιώνα. Εξελίχθηκε κυρίως σε μέρη όπου ζούσε η εργατική τάξη (τον Πειραιά, τη Θεσσαλονίκη, τον Βόλο) και στη συνέχεια πέρασε και σε άλλα αστικά κέντρα. Τα πρώτα ρεμπέτικα ακούσματα άρχισαν να σημειώνονται στην Αθήνα στις φυλακές του Μεντρεσέ το 1834 τα λεγόμενα "μουρμούρικα". Στις αρχές του 1900 τα ρεμπέτικα αποτελούσαν το λαϊκό τραγούδι των φτωχών συνοικιών των κυριότερων πόλεων. Το 1922 είναι η χρονιά της Μικρασιατικής καταστροφής την οποία ακολουθεί η αναγκαστική πλέον ανταλλαγή πληθυσμών. Μετά την απελευθέρωση το ρεμπέτικο αρχίζει να καταξιώνεται ως λαϊκή μουσική ευρείας αποδοχής και βγαίνει από το περιθώριο. Κορυφαία προσωπικότητα του ρεμπέτικου αναδεικνύεται αυτή την περίοδο ο Βασίλης Τσιτσάνης.      

                                   

Η θεματολογία των ρεμπέτικων τραγουδιών κινείται σε χώρους συνηθισμένους σε κάθε είδος μουσικής, π.χ. έρωτας, αλλά και στο χώρο της μαγκιάς. Αρχικά κυριαρχούσε το ερωτικό στοιχείο και η θεματολογία ναρκωτικά - φυλακή - παρανομία. Σταδιακά και με την εξάπλωση του ρεμπέτικου σε ευρύτερες μάζες η τα μάγκικα τραγούδια πέρασαν στο περιθώριο, και αναδεικνύονται πολλά κοινωνικά θέματα χωρίς βέβαια να χάσει τη πρωτοκαθεδρία του ο έρωτας.

Έχουν γραφτεί ρεμπέτικα τραγούδια για θέματα όπως ο έρωτας, τα ναρκωτικά (χασίς, κοκαΐνη κ.α.) και οι τεκέδες, η φυλακή, για συγγενικά πρόσωπα (π.χ. η μητέρα), ο θάνατος, η ξενιτιά, σατιρικά, για τον στρατό και τον πόλεμο, για «μικρά» θέματα της καθημερινής ζωής, για εξωτικούς τόπους, για τη φτώχεια, για πρόσωπα, για την εργασία, την ασθένεια, την πορνεία, για τις μικρές λύπες και καημούς των ανθρώπων, και άλλα.

Συνοψίζοντας,  η μουσική  είναι αναγκαία για όλους. Ο κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να δημιουργεί όπως και ότι θέλει. Η μουσική είναι ένα από τα μέσα με το οποίο μπορεί να εκφραστεί ο άνθρωπος και ταυτόχρονα να δημιουργήσει ένα μουσικό έργο. Σε όλους τους ανθρώπους είναι απαραίτητη η μουσική ακόμη και για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Καθαρίζει τη σκέψη και αφήνει τον άνθρωπο να γίνει πιο δημιουργικός. Γιατί η μουσική είναι έμπνευση.

                                         ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΦΥΤΑΚΗ                        

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Μουσική και ιατρική. ιάτωρ

Wikipedia: μουσική. ρεμπέτικο

Brainfitness  net. Πως επηρεάζει η μουσική την ψυχολογία

Oichalia NEWS:  ποιο είδος μουσικής μας κάνει πιο έξυπνους

Η μουσική metal επηρεάζει την ψυχική υγεία των εφήβων (iefimerida)

ΟΙ ΝΕΟΙ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ (wordpress.com) . Η μουσική και η ψυχολογία των νέων

Newsbeast.gr. Η λυπητερή μουσική μπορεί να φέρει ευχάριστα αισθήματα

Musicing.gr Τι είναι η μουσικοθεραπεία

Μουσικοθεραπεία – NOESI.gr

Melwdos.com. Η επίδραση της μουσικής στον άνθρωπο

Ακροάσεις – vouliakis.gr

Μουσική και επανάσταση

Σημειώσεις για τον Ludwig van beethoven